Natuurkunde op z’n Moodle’s
Als het gaat om de eigen regie van docent en leerling in het Voortgezet Onderwijs, dan kun je je met Moodle behoorlijk uitleven. Zojuist de eerste module voor het vak natuurkunde klas 2 afgerond. Compleet digitaal. De leerling weet waar hij aan toe is, de docent houdt het overzicht en kan tijdens de contactmomenten (nog steeds hardnekkig ‘les’ genoemd) extra uitleg geven, verdieping aanbieden, ’n demonstratieproef opzetten of leerlingen een practicum aanbieden. Bijvoorbeeld.
Is dit de enig juiste manier? Natuurlijk niet.
Kun je hier ideeën uithalen voor jouw eigen onderwijspraktijk? Gaaf!
Geef je een ander vak? No problemo!
En vergeet dan ook niet om bij de opmerkingen jouw ideeën te delen. Dank daarvoor alvast!
Studiewijzer
Als je een leerling meer verantwoordelijkheid wilt geven voor het eigen leren (binnen gestelde kaders), dan is een studiewijzer noodzakelijk. De opzet kan verschillen, maar een leerling moet weten wat er wanneer moet worden beheerst. Het voordeel boven ‘dagelijks opgegeven huiswerk’ is dat de leerling het overzicht heeft van wat komen gaat en zelf zijn agenda en planning daarop kan aanpassen.
Ik gebruik in deze e-module hiervoor een weblink naar een gedeeld Google-document. Op andere plaatsen gebruik ik hiervoor de grafisch fraaie H5P-Timeline-activiteit. Je zou hier ook een Moodle-pagina voor kunnen aanmaken of een Moodle-boek. Sommige collega’s gebruiken hiervoor de weeklabels binnen de cursuspagina.
Het voordeel van een gedeeld Google-document is, dan de leerling, mentor, bijlesdocent en/of ouder deze ook kan inzien zonder in Moodle te zijn ingelogd.
Bronnen
De leerling vindt de lesstof als bronmateriaal in Moodle. Als docent is het jouw taak om te zorgen dat de leerling -en zeker de leerling in de onderbouw van het Voortgezet Onderwijs- toegang heeft tot correcte informatie in de vorm van eigen werk, video’s, afbeeldingen, websites etc. Je staat er van versteld hoeveel fouten je tegenkomt op internet, in youtube-video’s etc.
Als je nog een papieren boek gebruikt, dan kan deze ook worden opgenomen bij het bronmateriaal.
Al deze bronnen kunnen na bestudering door de leerling zelf worden afgevinkt door bij “Activiteitsvoltooiing” te kiezen voor manueel.
Activiteiten
Naast bronmateriaal kan de leerling zich laven aan allerlei verwerkingsopdrachten. Soms geïntegreerde H5P-modules, dan weer diverse toetsen, het maken van een poster over de theorie etc.
Deze activiteiten moeten door de leerling worden afgerond en voldoen aan tevoren gestelde eisen (cijfer, tijdsinvestering, ingeleverd zijn van werkstukken etc.) en worden daarna automatisch afgevinkt. Op deze manier houdt de leerling overzicht over zijn voortgang en ziet hij wat nog op de rit staat.
Voortgangsbalk
Om het overzicht te houden heb ik er voor gekozen om alle voltooiingsinformatie te presenteren in een balk met voortgangsinformatie. Blauwe blokjes staan voor ‘nog niet gedaan’, geel voor ‘ingeleverd maar nog niet nagekeken’, rood voor ‘niet voldaan’ en groen voor ‘voltooid’. De leerling én de docent ziet in één oogopslag hoe ver hij er voor staat. Je kunt ook op de blokjes klikken om direct naar de bron of activiteit te gaan.
Kort gezegd: de leerling moet tijdens de module van blauw naar groen.
Extra stof
Natuurlijk wil de geïnteresseerde leerling méér dan alleen maar het standaard aanbod. Voor hem of haar staat er extra materiaal klaar. Het doorwerken van deze extra stof heeft ook voordelen: je kunt buttons verdienen. En als je er drie hebt gescoord, dan kun je die inwisselen voor ’n ster. En leerlingen met de sterrenstatus vermenigvuldigen hun eindtoetscijfer met de formule “(cijfer x 0,8) + 2”. Nog nooit zoveel enthousiasme gezien als na deze move.
Theorie en verwerking in één
De tijd dat theorie en vragen los van elkaar werden aangeboden is ingehaald door de digitale mogelijkheden die Moodle biedt. Tussen de tekst staan digitale verwerkingsopdrachten om het bestudeerde direct toe te passen. De leerling weet direct of de bestudeerde stof is begrepen. De geïntegreerde activiteiten van H5P lenen zich hier uitstekend voor, maar ook een tussentoetsje vanuit de toetsmodule van Moodle doet wonderen. Deze voortgang vinden de leerlingen ook terug in hun voortgangsbalk.
Extra video’s
Een leerling leert van wat hij leest en verwerkt, wat de docent vertelt en ook van aangeboden videomateriaal.
Hij kan thuis of ergens anders de uitleg van de stof tot zich nemen of nogmaals de uitleg bekijken wanneer het nodig is én het de leerling uitkomt. Overal. Altijd. 24/7. Omdat het belangrijk is dat de leerling de aangeboden stof verwerkt, vraag ik hen om er een korte samenvatting van te maken. Een alternatief is om er een actieve video van te maken (H5P Interactieve video) waarbij vragen worden toegevoegd aan het beeldmateriaal. De antwoorden worden opgeslagen en daar kun je dan weer passend lesmateriaal aan koppelen.
Peerreview
De leerlingen hebben bij de start van de module een poster gemaakt over natuurwetenschappen en daar één concrete uitvinding / ontwikkeling gebruikt als kapstok om het nut voor het dagelijks leven uit te leggen.
Aan het eind van dit blok komt dit onderdeel terug als de leerlingen in de vorm van een peer review (Moodle: activiteit workshop) elkaars werk beoordelen en feitelijk voor zichzelf de bijbehorende theorie herhalen. Handig, zo net voorafgaand aan de toets.
Huiswerk met hints
Een steeds terugkerende bron van vreugde: het huiswerk.
Ik koos ervoor om de huiswerkvragen aan te bieden in de vorm van een digitale toets (directe feedback). Eenvoudig vraagwerk wordt rechtstreeks beantwoord in de Moodle-toets zelf, berekeningen en tekeningen moeten worden uitgewerkt in het schrift en de antwoorden ervan moet worden ingevoerd in Moodle.
Als een leerling een fout antwoord invult, dan krijgt hij een hint waarmee de vraag nogmaals kan worden geprobeerd. De hint wordt steeds uitgebreider en na drie pogingen wordt als feedback het goede antwoord inclusief extra uitleg getoond.
Een groot voordeel is dat leerlingen tracebaar aan de slag zijn met hun huiswerk en eigenlijk nauwelijks meer vast kunnen lopen. Een ander voordeel is dat de leerlingen het goede antwoordmodel direct ná hun eigen poging krijgen en direct kunnen reflecteren op hun eigen antwoord.
In de les vallen zo veel vragen weg en is er ruimte voor verdieping en verbreding.
Een leerling die driemaal een fake-antwoord invult om maar het goede antwoord te krijgen houdt zichzelf voor de gek en krijgt als huiswerk-toets-cijfer een dikke onvoldoende.
24/7 ondersteuning
Het kan zijn dat een leerling thuis vragen heeft over de leerstof. Ook hier hoeft hij niet vast te lopen! Het forum is ingezet als 24/7-vraagbaak voor leerlingen. Medeleerlingen en docenten kunnen op de vraag reageren en zo de leerling verder helpen.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat enige extrinsieke motivatie nodig is om deze mogelijkheid volledig te benutten. Het beoordelen van de bijdragen van de leerlingen kan hierbij helpen: een goede reactie op een vraag levert een positieve beoordeling op.
Vaardighedenmodule
Veel vaardigheden komen in elk leerjaar en elk onderwerp terug. Hoe schrijf ik een verslag? Hoe verwerk ik in een spreadsheet mijn metingen tot een fatsoenlijke en betekenisvolle grafiek? Hoe werk ik handig met formules, breuken, machten van 10 etc. etc.
Al deze informatie is in een aparte cursus beschikbaar en via de aanmeldmethode “Link naar koepelcursus” hebben alle leerlingen toegang. Een dergelijke cursus is overigens prima middels een LTI-koppeling met anderen buiten de onderwijsorganisatie te delen!
Huiswerkcheck
Niet alle leerlingen nemen het deel ‘huiswerk’ serieus. Een beetje externe motivatie blijkt voor deze groep noodzakelijk, maar het administratieve deel ervan stimuleert mij niet echt om dit regelmatig op te pakken.
De plug-in GradeQR brengt hierin verandering. Binnen Moodle maak je een ‘GradeQR-opdracht’ aan. Deze levert voor de leerling een QR-code (met info over cursuspagina, uniek cijferrijtje, leerling) op die ik met mijn smartphone kan scannen. De score wordt direct in Moodle overgebracht na het scannen van de QR-code. Dit was voor mij de eerste keer dat ik van deze mogelijkheid gebruik heb gemaakt en het had een hoog ‘controle’-gehalte.
Waar ik naar toe wil is het omgekeerde: de leerling heeft zijn huiswerk af en wil daar graag feedback op. Hij vraagt mij ernaar te kijken, ik geef feedback en als het in orde is wordt de aangeboden QR-code afgevinkt.
Extra oefenstof voor behoeftige leerlingen
Tussentijds was er een eenvoudige toets om te kijken of het omrekenen met metrieke eenheden voldoende wordt beheerst. Als de leerling lager scoorde dan een 7,5 dan volgde er automatisch extra oefenstof voor deze leerling waarmee hij zijn vaardigheden kan opkrikken voor de herkansing. Doel is dat elke leerling in elk geval het cijfer 6,0 of -liefst- hoger haalt.
Met dank aan de mogelijkheid om in Moodle activiteitsvoltooiing aan te zetten en gebruik te maken van Moodle’s toegangsbeperking.
Webinar
Om leerlingen die nog eens extra uitleg wilden van dienst te zijn heb ik op een maandagavond een webinar georganiseerd voor deze groep. Binnen Moodle kennen we daarvoor de activiteit Big Blue Button (whats in a name?).
Dit blijft steeds weer een mooie ervaring! Leerlingen die ruimschoots op tijd al aanwezig zijn, actieve interactie middels de meelopende chatbox en eventueel via spraak en ouders die naderhand aangeven er ook nog wat van te hebben geleerd. Ook de deelnemende leerlingen zijn positief en hebben er duidelijk wat aan gehad.
De webinar kan worden opgenomen om door afwezigen nog eens te worden geraadpleegd. En daarnaast: ook leerzaam voor jezelf om jouw verhaal nog eens kritisch te bekijken. De eerste keer, alweer even geleden, maakte ik zo ongeveer alle fouten waar ik stagiairs voor probeer te behoeden.
Digitaal afvinken met de ‘Checklist’
Als je de leerlingen een overzicht met leerdoelen geeft, dan kun je ze ook de mogelijkheid geven om deze zelf af te vinken. Hiervoor kun je de Moode-activiteit “Checklist” gebruiken. De leerling kan de items zelf afvinken, je kunt er voor kiezen dat de docent dit doet of zelfs dat beiden elk item afvinken. Er loopt een mooie voortgangsbalk mee en als alles is afgevinkt, dan is de activiteit voltooid. Jij kunt dan kiezen voor mogelijke vervolgacties op basis van die voltooiing, bijvoorbeeld toegang tot verdieping, verbreding etc.
Progress cirkel
En ter verhoging van de feestvreugde: bovenaan de cursuspagina loopt er een overzicht in de vorm van een procentcirkel mee waar de voortgang wordt gepresenteerd. In dit geval heb ik 22% van de activiteiten-met-voltooiingseis afgerond.
Op de persoonlijke pagina van de leerling kom je deze voortgangsinformatie ook tegen.
Afronding
Is het bovenstaande verhaal een blauwdruk voor elke lessenserie, vak of collega? Nee, natuurlijk niet! Kun je hier ideeën uithalen voor jouw eigen praktijk? Zekers! Pak er één uit voor het komende hoofdstuk en ga daarmee aan de slag. Dat heb je dus na zeven hoofdstukken al zeven activiteiten gerealiseerd op jouw cursuspagina.
Als jij zelf nog meer ideeën hebt of vragen of opmerkingen en zo, schroom dan niet om hieronder te reageren! Ik leer graag bij en samen komen we verder! Op naar mooier onderwijs dusz!